Geçen yıl bu zamanlarda, Pandemi döneminde İsveç’te suç işleme oranının azaldığı fakat kadına yönelik şiddet suçlarında %20 artış olduğu gündeme gelmişti. Tanıdık gelecek size, İsveç'te de şiddete uğrayan kadınların %80’i şikayette bulunmuyormuş. Pandemide evde kalmak zorundayken, kadınlar için evler İsveç’te de en tehlikeli yerlerdi. Bu yüzden kadına yönelik şiddet artmıştı.
İsveç bu sefer kadın cinayetleriyle gündem oldu. İşveç’te son 5 haftada 6 kadın yakınlarındaki erkekler tarafından öldürüldü. Haberlerden gördüğümüz kadarıyla, bir kadın sokak ortasında, biri otobüs garajında öldürülmüş. Başka biri ise apartman dairesinde bıçaklanmış. Tüm gazetelerde manşet “Güvenli ülke İşveç, kadın cinayetleriyle yüzleşiyor” oldu.
Dünya Ekonomi Forumu’nun 2020 Cinsiyet Eşitsizliği Endeksinde 4. sırada olan İsveç’te ‘bile’ kadınlar öldürülüyor. Türkiye’nin aynı endekste 150 ülke arasından 130. sırada olduğunu düşününce “İsveç’te neden kadın cinayetleri olur?” diye düşünüyor olabilirsiniz.
Birkaç yanıt verebiliriz:
İsveç'teki kadın cinayetleri bir kez daha erkek egemenliğinin tek ülkede çözümünün olamayacağını gösteriyor. Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleri(Femicide) evrensel bir sorundur. İsveç’te bu dünyada bir ülkedir. Dünyaya şu an egemen olan mevcut düzenin hakim olduğu bir ülkedir. İstanbul Sözleşmesi’nin bazı ülkeler tarafından tartışılması, henüz bir dünya sözleşmesi olmaması İsveç’i de etkiler. Dünyada kadınlara karşı yükselen saldırılar, yükselen sağcı liderler İsveç’i de etkiler.
İsveç'te toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili, diğer ülkelere nazaran daha çok sayıda adımlar atılıyor. Böylesi adımlar ülkeden ülkeye artabilir, azalabilir. Bazı iyileşmeler de sağlanabilir. Fakat anlatılanın aksine tüm sorunlar kapitalizmde çözülemez. Sorunun boyutu değişir sadece. Kapitalist üretim ilişkileri sürdükçe tam eşitlik sağlanamaz. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kendini yeniden ürettiğini görüyoruz.
Son yıllarda İsveç’te ırkçılığın da arttığını duyuyoruz. Kadın cinayetlerinin “göçmenlerden kaynaklı ”olduğunu iddia etmek için hemen sıraya girmişler. Peki insanların göç etmek zorunda kalması İsveç’i hiç ilgilendirmez mi? Kadın cinayetlerinin sebebinin kültürel olduğunu anlatmak sorunun kaynağından bizleri uzaklaştırır.
İsveç Eşitlik Bakanı bile şaşırmamış “Gerekli önlemler alınmadı” demiş.
Biz hiç şaşırmayalım. Gerçek sorunları ve kaynağını görelim, ona karşı mücadele edelim.